LA PERLE DE İONİE,
İYON YANIN İNCİSİ İZMİR…
Gürol Tulunay
Güzel Sanatlar etkinliklerinden ve kentin doğal güzelliklerinden dolayı, İzmir’e ‘İyon yanın İncisi’ deniliyordu.
Konumuz teması İzmir. Memleketimiz ve kentimiz…
- Aristo’nun Büyük İskender’i “Görmezsen eksik kalırsın” diyerek uyardığı şehirdir İzmir…
- Tarihçi Herodot’un İzmir ve İonia ülkesi için söylediği güzel bir söz vardır. “Onlar kentlerini, bizim yer yüzünde bildiğimiz en güzel gökyüzü ve en güzel iklime kurdular”
- Nobel ödüllü İsveçli Şair Tomas Trans Trümer’in “İzmir saat üç” adlı bir kitabı vardır. İzmir’e geldiği zaman çok etkilendiği için yazdığı söylenir.
- Dünyanın yedi harikasından biri olan ‘Artemis Tapınağı’ İzmir hudutları içindeydi ve antik dünyanın mermerden inşa edilen ilk tapınağı olup, temelleri M.Ö.7. Yüzyıla kadar gitmektedir.
Tanrıça Artemis’e itfahen, Lidya Kralı Croesuz tarafından yaptırılan yapı Mimar Chersiphron tarafından tasarlanmış ve dönemin en büyük heykeltıraşları Pheldias, Kresilas ve Phradmon tarafından yapılmış olan bronz heykellerle süslenmişti. Tapınağın boyutları ile 130x68 metreydi.
- Ünlü filozoflardan bazıları İzmir’de yaşamıştı. İyada
Odyssela gibi önemli destanları yazan antik
Filozoflardan Homeros İzmir’de yaşamıştır. Yunan
Filozoflarından Heraklit’te “Bir nehirde iki kez
İki kez yıkanılmaz” sözünü M,Ö. 540-480 yılları
arasında Efes’te yaşarken söylemiştir.
- Ünlü filozof, şair Xenophanes’in M.Ö.6.Yüzyılda
Kolofon’da yaşadığı, eserlerinin bir çoğunu burada
ortaya çıkardığı biliniyor.
- Tarihte bilinen ilk kadın eylemi,(Apikam arşivlerine göre) 1828 yılında ekmek fiyatlarına fazla zam gelmesi İzmir’li kadınları kızdırmıştı. Üç gün boyunca sokakları işgal edip, eylem yapmışlar ve sonunda bu eylem başarı ile sonuçlanmış ve ekmeğe yapılan zam geri çekilmiş, böylece kadınlarca yapılan ilk eylem olarak kayıtlara geçmiştir.
- İncil’de sözü edilen yedi kutsal kilise vardır. Bunlar
Hiristiyanlığın ilk yedi kilisesidir ve altı tanesi İzmir
Hudutları içinde kurulmuştur.
BUNLARIN ADLARI SÖYLEDİR…
Efes (Efesos) (Selçuk) Metropoliti,
İzmir (Smyrna)
Bergama (Pergamon)
Salihli (Sardes)
Alaşenir ( Philadelphia)
Akhisar (Tuyatelra)
Ve yedinci olan;
Denizli (Laodikeia) dır.
- Mısır Kraliçesi Cleopatra 188 yılının kış aylarını, büyük
Aşk yaşadığı Romalı General Antonious ile Efes’te
geçirmiştir.
- Urla’lı filozof Anaksogoras M.Ö 500 yılında Klozomanai
Adasında doğmuş ve sonrasında İzmir okullarında felsefe
Dersleri vermiş, kalan hayatının bir kısmını da Atinada geçirmiş ve Lapseki’de ölmüştür. Adı, ay’ın en büyük kraterlerinden birine verilmiştir
- Urla’nın Bademler Köyü, Türkiye de tiyatrosu bulunan
Tek köydür, ayarıca bütün oyuncuları köyde yaşayanlardır. Bu gün seksen yaşında olan tiyatro halen
faaliyetine devam etmektedir. Ayrıca Arkeolog rahmetli
Musa Baran tarafından kurulan ilk Çocuk Oyuncak
Müzesi’de bu köydedir.
- Bugünkü Efes Büyük İskenderin Genarallerinden
Lisimmahos tarafından M.Ö. 300 yıllarında kurulmuş
Tümüyle mermerden yapılmış ilk kent olduğu bilinir.
Ayrıca; İzmir ve çevresinde bir çok antik kentin de bulunduğunu bir dip not olarak bildirmekte yarar var…
Makalemizi ünlü yazar Victor Hugo nun İzmir’imiz
İçin yazdığı bir şiirle bitirelim…
İzmir bir prensestir
Çok güzel küçük şapkasıyla.
Mutlu İlkbaharlar durmaksızın
Onun çağrısına yanıt verir.
Nasıl vazo içindeki çiçekler gülümserse,
Oda denizler arasından ışıldar
Hatta Arşipel’in yaradılışından çok
Daha tutkulu,
Victor Hugo
Not: Onedio.com
dan yararlanılmıştır…
Not 2: İzmir ve çevresinde yaşamış olan şair, yazar,
Yontucu, oyuncu ve sanatçılar tabiî ki bu kadar değildir.
Daha geniş bir araştırma ile bu sayıların çok üstüne de
çıkacağı muhakkaktır. Ama o zaman bir kitap yazmak
gerekecektir. Biz o görevi tarihçilere bırakalım…
