Jale İnan – Arkeolojiye adanmış bir yaşam öyküsü
Yazar Orhan Bahtiyar’ın kaleme aldığı, Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu Prof. Dr. Jale İnan’ın yaşam öyküsünün anlatıldığı “Jale İnan – Bir Bilim Kadınının romanı” adlı biyografik roman İnkılap Kitabevi’nce yayımlandı. Jale İnan’ın romanı, özellikle arkeolojiye ve bilime gönül verenlerin mutlaka okuması gereken bir biyografik roman.
İzmir Arkeoloji Müzesi’nin kurucu müdürü ve Türkiye’nin ilk arkeologlarından Aziz Ogan’ın kızı olan Jale İnan’ın yaşamı çocukluğundan başlayarak arkeolojiyle ve eski eserlerle iç içe geçmiş. Jale İnan, son derece azimli, babasını örnek alarak büyüyen ama hedefi hep onu onurlandırmak olan idealist bir bilim kadını olmuş.
Jale İnan, hiç Almanca bilmemesine karşın arkeoloji okumak üzere 1934 yılında Almanya’ya gitmiş. Üstün başarılarıyla aldığı bursla gittiği ülkede sadece Almanca değil, kısa sürede Latince de öğrenerek öğrenimi sürdürmüş. İkinci Dünya Savaşı’nın en yoğun yaşandığı günlerde bile arkeoloji eğitimini yarıda bırakmamış.
Jale İnan, bombardıman altında sığınakta çevresindekileri şaşırtarak ders çalışmaya devam etmiş. Eğitim süreci Berlin ve Münih üniversitelerinde 1943 yılında doktorayla tamamlayan Jale İnan, azmiyle kendini Alman arkeoloji dünyasına da kabul ettirmiş.
Jale İnan, lise yıllarında özel ders aldığı matematik öğretmeni, TÜBİTAK’ın kurucularından Prof. Dr. Mustafa İnan’la evlenmiş. Birbirini çok seven idealist iki bilim insanının örnek duruşlarıyla, onurlarından ödün vermeden ekonomik zorluklara direnişleri, evlatlarını kendileri gibi yurtsever ve iyi bir eğitimle yetiştirme çabaları, kendilerini işlerine ve öğrencilerine adayışları kitapta yer almış.
Romanda, Jale Hanım’ın Antalya’nın henüz geçite izin vermediği, ulaşımın atla, eşekle yapılabildiği taşlı topraklı yollarında azimle Perge ve Side antik kentlerinin gün ışığına çıkarış öyküsüne, çıkarılan eserlerin sergilenmesi için Antalya ve Side müzelerinin kuruluş çalışmasını da okuyoruz. Bir bilim kadınının topluma önderlik edişi, rol model oluşu gerçekten çok etkileyici.
Kitabın son bölümünde Jale İnan’ın gazeteci Özgen Acar ile birlikte Perge’den kaçırılarak Boston Müzesi’nde sergilenen “Yorgun Herkül” heykelinin Türkiye’ye iade sürecinde yaşanan çetin mücadele de anlatılmış. Kent ve Yaşam
06.05.2025 19:30:00